Dit 'bewijs' heeft de VS tegen Syrië: van afgeluisterde gesprekken tot een drone

1.De onderschepte gesprekken
De gesprekken in Syrië zouden zijn onderschept door het Amerikaanse leger en de inlichtingendiensten. Hierin is te horen, zo bevestigt een hoge Amerikaanse functionaris tegen CNN, dat Syrische militairen en chemische wapendeskundigen praten over de voorbereidingen voor de inzet van sarin, een van de dodelijkste chemische wapens.

Critici, van Damascus en Moskou tot tegenstanders van een militaire interventie in Syrië, reageerden donderdag meteen sceptisch: als het 'bewijs' om de Irak-invasie van 2003 te rechtvaardigen niet klopte, waarom zouden we de VS dan nu wél moeten geloven?

De VS houden zowel Syrië als Irak nauwlettend in de gaten, onder andere vanwege de geallieerde bombardementen op IS. Na de aanval op het plaatsje Khan Sheikhoun, besloten het Pentagon, de NSA en andere inlichtingendiensten onderschepte communicatie van het Syrische leger te onderzoeken.

De inlichtingendiensten, die onder de regering-Obama bondskanselier Merkels mobieltje afluisterden, houdt met name de communicatie in de gaten van president Bashar al-Assad en zijn generaals. Volgens Amerikaanse functionarissen zou nu, onder andere vanwege deze gesprekken, 'geen enkele twijfel' meer zijn dat het Assad-regime verantwoordelijk was voor de aanval. Dit zei ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Tillerson woensdag. 'Hij is een beest', aldus president Trump woensdag over de Syrische leider.

De regering-Trump gaat er nu vanuit dat de Syrische regering een chemische wapeneenheid weer in het leven heeft geroepen die voor 2013 bestond. Assad werd toen gedwongen, mede door een gezamenlijk optreden van de VS en Rusland, om zijn chemische wapens op te geven na een aanval op de buitenwijk Ghouta. Op zee werd toen zo'n 1.300 ton aan chemische wapens en grondstoffen verbrand. Omdat daarna steeds weer berichten opdoken dat chemische wapens werden gebruikt in Syrië, rees het vermoeden dat Assad een deel had achtergehouden.

Damascus bleef beschikken over de wetenschappers die het chemische wapenprogramma hadden opgezet, zodat op kleine schaal nog gewoon een nieuwe voorraad kon worden gemaakt. Syrië beschikte voor de burgeroorlog over een van de grootste chemische wapenvoorraden van het Midden-Oosten. Volgens Londen blijkt uit onderzoek van Britse wetenschappers van monsters uit Khan Sheikhoun, dat sarin of een sarin-achtige gifgas is ingezet. De Britse VN-ambassadeur Matthew Rycroft maakte dit woensdag in de Veiligheidsraad bekend. 

2. De luchtmachtbasis
De VS kozen Al-Sharyat als doelwit uit voor hun vergeldingsaanval met 59 Tomahawk-kruisraketten omdat de luchtmachtbasis een cruciale rol zou hebben gespeeld bij de aanval op Khan Sheikhoun. Niet alleen zouden de MiG's van de Syrische luchtmacht zijn opgestegen vanaf deze basis, ook zou Al-Sharyat door Damascus worden gebruikt om grondstoffen voor chemische wapens op te slaan. Hiermee zou sarin kunnen worden gemaakt.

'We hebben maatregelen genomen om te voorkomen dat bij de aanvallen een voorraad, naar wat wij aannemen sarin is, wordt geraakt', aldus Trumps nationale veiligheidsadviseur McMaster. Ook het Pentagon zei dat de luchtmachtbasis door het Assad-regime werd gebruikt om chemische wapens op te slaan. 'Vliegtuigen van Al-Shayrat voerden de aanval  met chemische wapens uit', zei Pentagon-woordvoerder Jeff Davis.

Hij zei dat de Amerikaanse inlichtingendiensten tot deze conclusie waren gekomen. Met name de CIA hield voor 2013 nauwlettend in de gaten wat Assad deed met zijn voorraden chemische wapens. Het Syrische regime verschoof de voorraden steeds van basis naar basis om te voorkomen dat ze in handen zouden vallen van de rebellen. Ook wilde Assad zo voorkomen dat ze makkelijk het doelwit zouden zijn van een Amerikaanse aanval, mocht de regering-Obama besluiten te interveniëren in de burgeroorlog. Het was een ingewikkelde operatie van de Syriërs. De CIA moest steeds uitpluizen waar onderdelen van het chemische wapenarsenaal waren ondergebracht in het regeringsgebied.

3.De Russische drone
Centraal in de Amerikaanse bewijslast staat ook een Russische drone die kort na de aanval op Khan Sheikhoun vloog boven ziekenhuis waar slachtoffers werden behandeld. Het Pentagon zegt dat het zeker niet toevallig was dat het onbemande vliegtuigje juist op dat moment opdook. De Russen opereren met tal van drones in Syrië om posities van de rebellen in de gaten te houden. Deze informatie gebruiken ze voor hun eigen bombardementen.

Ook spelen ze de informatie door aan het Syrische leger. Moskou moet hebben geweten, aldus Washington, dat de Syriërs voorbereidingen troffen voor de aanval met chemische wapens en dat eventuele gewonden zouden worden behandeld in klinieken en ziekenhuizen. Opvallend is ook dat uren nadat de drone was vertrokken, het ziekenhuis werd gebombardeerd.

Amerikaanse functionarissen zeggen dat dit bombardement een poging was om bewijs te vernietigen dat chemische wapens waren ingezet. De beelden van de drone zouden zijn geanalyseerd, waarna tot het bombardement van het ziekenhuis werd besloten. De VS hebben nog niet bekendgemaakt om wat voor een drone het precies gaat. Aanvankelijk waren de VS er niet zeker van of de drone van Syrië was of van het Russische leger. Het Pentagon zegt sinds maandag er zeker van te zijn dat het onbemande vliegtuigje van een Russische eenheid was.