SER-advies: iedereen eigen pensioenpot; hoogte pas tien jaar voor pensionering duidelijk
Iedereen een eigen pensioenspaarpot. En pas zekerheid over de hoogte van de oudedagsuitkering als de pensioendatum in zicht is, afhankelijk van een positief of negatief beleggingsresultaat. Dat zijn twee uitgangspunten voor een nieuw pensioenstelsel in een vertrouwelijk conceptadvies van de Sociaal-Economische Raad (SER).
De vergrijzing maakt het huidige pensioensysteem te duur. Van het komende kabinet wordt daarom een grondige hervorming van het pensioenstelsel verwacht. Woensdag was SER-voorzitter Mariëtte Hamer op gesprek bij kabinetsformateur Edith Schippers. De adviezen van de SER, met daarin vertegenwoordigers van de organisaties van werkgevers en werknemers, gelden als zwaarwegend.
Het kabinet-Rutte II vroeg de SER drie jaar geleden al om een advies voor aanpassing van het systeem. Wat de SER betreft, veranderen ten minste twee zaken. Ten eerste beloven pensioenfondsen een stuk minder over hun opbrengsten. En daarnaast moet het voor iedereen makkelijker worden om te zien welk bedrag hij opzij zet voor later.
De SER stelt voor dat de pensioenpremies straks niet meer verdwijnen in een collectieve kas, zoals nu het geval is. Ze worden gestort op een individuele pensioenrekening, vergelijkbaar met een gewone beleggingsrekening. Iedereen ziet dan wat hij voor zijn pensioen bij elkaar spaart. Een pensioenfonds belegt het geldt vervolgens, zonder tussenkomst van de deelnemer.
De pot groeit door de maandelijkse inleg en door mogelijk rendement op de beleggingen. Er gaat ook geld van af, zoals de administratiekosten van het pensioenfonds.
De SER broedt op een nieuw pensioenstelsel
Een aantal kernpunten is al duidelijk, maar deze vijf problemen van het nieuwe pensioenstelsel gaan de SER hoofdbrekens kosten. (+)
Pas tien jaar voor de pensioenleeftijd krijgt de deelnemer duidelijkheid over de hoogte van zijn pensioen. Vanaf dat moment hevelt hij jaarlijks geld over van zijn eigen spaarpot naar een collectieve pensioenpot met minder beleggingsrisico.
De SER kiest dus voor een stelsel met veel minder garanties over de hoogte van het toekomstige pensioen. In het huidige systeem wordt een werknemer beloofd dat hij later maandelijks een vast pensioenbedrag krijgt uitgekeerd. Vanwege tekorten bij de pensioenfondsen zijn die bedragen de laatste jaren toch herhaaldelijk verlaagd. Dergelijke teleurstellingen wil de SER voorkomen.
Zzp'ers
De SER blijft voorstander van levenslange pensioenuitkeringen, ook al loopt de gemiddelde levensverwachting nog sterk op. De belofte van een vast pensioenbedrag laat de raad echter varen. Een gezamenlijke financiële buffer binnen de pensioenfondsen moet de pensioenen zeker stellen.
Een aantal punten van het huidige systeem wil de SER wel bewaren. De pensioenfondsen blijven. Grootschaligheid en collectiviteit vormen nog steeds het uitgangspunt.
Wat ook blijft: de verplichting voor de (meeste) werkgevers en werknemers om pensioen op te bouwen. Ook blijven zij gezamenlijk de pensioenpremie vaststellen; de maandelijks inleg voor de oude dag. De raad spreekt zich niet uit over een pensioenregeling voor zzp'ers. Wel zou een zzp-regeling makkelijk zijn toe te voegen.
Het advies van de SER is nog niet compleet. Zo is er nog geen overgangsregeling voor de doorsneepremie, die inhoudt dat jong betaalt voor oud. Ook over de hoogte van de collectieve financiële buffer wordt binnen de SER nog getwist.
In kleine kring is al weken overleg gaande tussen de werkgevers en de vakbonden binnen de SER.
De raad spreekt zich niet uit over een pensioenregeling voor zzp'ers. Wel zou een zzp-regeling makkelijk zijn toe te voegen