Direct naar artikelinhoud

Bijna-botsingen structureel probleem op Schiphol; raad bepleit serieuze maatregelen

Voordat Schiphol verder kan groeien, zijn ingrijpende maatregelen vereist om de veiligheid op en rond de luchthaven te kunnen garanderen. 'De grenzen van een veilige afhandeling van het vliegverkeer komen in zicht', concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid in een vandaag verschenen rapport.

Onderzoeksraad wil fundamentele discussie over toekomst luchtvaart in Nederland
Beeld anp

De raad onderzocht de afgelopen jaren meerdere incidenten op de luchthaven, waaronder bijna-botsingen tussen vliegtuigen. Dan gaat het onder meer om vliegtuigen die opstegen vanaf een baan die nog niet was vrijgegeven en om zogenoemde runway incursions. Daarbij rijdt een vliegtuig of voertuig op een baan waar zich al een ander voertuig of vliegtuig bevindt.

De veiligheid van Schiphol is (nog) niet in het geding, al staan de incidenten volgens het rapport niet op zich. De raad wijst op 'structurele problemen'. Zo is de druk op de luchtverkeersleiders hoog, onder meer doordat de verkeerstoren maximaal is bezet en verkeersleiders steeds meer moeten afwijken van 'standaarden en routines' om het toenemende verkeer te kunnen afhandelen.

Ontwerp

Hun werk is er nog ingewikkelder op geworden doordat achttien keer per dag een andere combinatie van landingsbanen moet worden gebruikt. Die spreiding is nodig om de geluidsoverlast voor omwonenden binnen de perken te houden. De raad doet onder meer de aanbeveling het aantal kruisingen van start- en landingsbanen die in gebruik zijn, zo veel mogelijk terug te dringen. Ook moet de complexe infrastructuur van Schiphol worden aangepakt.

Niet alleen de onstuimige groei van de luchthaven, die vorig jaar bijna 64 miljoen passagiers begroette, leidt tot veiligheidsrisico's. Zo zijn het ontwerp van Schiphol en het systeem voor de afhandeling van het vliegverkeer ingewikkeld.

Schiphol kent door zijn ontwerp, dat afwijkt van veel andere internationale luchthavens, meerdere kwetsbare plekken, zoals start- en landingsbanen die elkaar in het verlengde kruisen. Daardoor kan het voorkomen dat een landend vliegtuig een doorstart moet maken, maar daarbij wel het vliegpad van een opstijgend toestel kruist. Ook op andere plekken die moeten worden overgestoken om van het platform in het oostelijke deel van het vliegveld de terminals te bereiken, liggen botsingen op de loer.

Onderhoud aan de Kaagbaan, afgelopen dinsdag. De landingsbaan moet opnieuw geasfalteerd worden en dat is een megaklus.Beeld anp
Een vliegtuig heeft moeite met opstijgen tijdens een februaristorm.Beeld anp

Marginale aanpassingen niet afdoende

Ingrijpen is hard nodig, maar 'marginale aanpassingen' zijn niet afdoende. Om de veiligheid te verbeteren is volgens de raad een 'fundamentele discussie' nodig over 'de toekomst van de luchtvaart in Nederland en de mogelijkheden en beperkingen van groei van Schiphol'. De raad wijst hierbij nadrukkelijk naar het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Het ministerie zou de eindverantwoordelijkheid op zich moeten nemen voor de veiligheid van het vliegverkeer van Schiphol, maar stelt zich in plaats daarvan op als een 'procesmanager' die vooral kijkt naar wat de luchthaven, KLM en de luchtverkeersleiding doen. Het ministerie heeft ook niet voldoende zicht op de veiligheid op en rond het vliegveld, stelt de raad.

Schiphol dreigt door zijn eigen drukte al langer in de knel te komen. De 63,6 miljoen passagiers die de luchthaven vorig jaar verwerkte, waren er vier miljoen meer dan waarop was gerekend. Vooral het groeiende aantal reizigers binnen het Schengengebied (+17 procent) stuwde het aantal op. Het aantal vluchten nam met 6,3 procent toe tot 478.000. Van het Rijk mogen dat er tot 2020 maximaal 500 duizend worden.

Maandag opende Schiphol-topman Jos Nijhuis een tijdelijke vertrekhal, die tot 2019 de ergste druk van de ketel moet halen. In dat jaar moet een nieuwe pier klaar zijn, vier jaar later moet de nieuwe terminal worden geopend.

Bekijk hier video's van de Onderzoeksraad over bijna-botsingen op Schiphol.

Het ministerie heeft ook niet voldoende zicht op de veiligheid op en rond het vliegveld, stelt de raad

Meer Schiphol:

Aantal passagiers Schiphol en Eindhoven blijft maar stijgen

Schiphol en de luchthaven van Eindhoven kregen in het derde kwartaal allebei een recordaantal passagiers over de vloer. Op Schiphol steeg het aantal reizigers vergeleken met een jaar eerder met bijna 8 procent naar 18,6 miljoen. In het kleinere Eindhoven liep de drukte 15 procent op tot ruim 1,5 miljoen passagiers.

Lange rijen op Schiphol tijdens mei- en zomervakantie

Reisorganisaties en KLM klagen over de steeds langere wachtrijen voor de veiligheids- en paspoortcontroles op Schiphol. De luchthaven is niet goed berekend op de snelle groei van het aantal vliegreizigers en de aanscherping van de veiligheidscontroles, klagen de Schiphol-gebruikers.

Schiphol groeit harder dan verwacht, aantal vluchten dit jaar boven maximum

Sneller dan verwacht loopt de luchthaven Schiphol aan tegen de grenzen van haar groei. Het aantal vliegbewegingen kwam vorig jaar uit op 479 duizend, ruim 6 procent meer dan in 2015. Als het aantal starts en landingen zo hard blijft groeien, overschrijdt Schiphol al dit jaar het maximale aantal van 500 duizend vliegbewegingen dat met de omgeving is afgesproken.