De teloorgang van de tevreden roker
RokenRoken in de wachtrij in pretparken is er vanaf zaterdag definitief niet meer bij. De actie is onderdeel van een inmiddels lange reeks maatregelen tegen het roken. Beleid om de sigaret te verbannen klinkt anno 2017 best logisch, maar nog niet eens zo gek lang geleden zag het er nog heel anders uit. Dit is een verhaal over de geschiedenis en de toekomst van het roken.
Jongeren kijken tegenwoordig niet meer op van rookverboden op schoolpleinen, in kroegen, vliegvelden en pretparken. Zelfs op diverse stranden in de wereld is de sigaret verboden waar. Dat was ruim vijftig jaar geleden nog volledig ondenkbaar. Vaders gaven hun kroost onbeschaamd de fles met een peukje in de mondhoek. In vliegtuigen, restaurants en bussen kwam de blauwe rook je tegemoet en de visite kreeg in vele huishoudens op zondag gewoon een glas met verse peuken aangeboden.
Hoewel de gevaren van roken al veel langer bekend zijn, duurt het tot 2 november 1972 voor de Nederlandse tabaksfabrikant Niemeijer in een telex aan de pers een opvallend standpunt inneemt. 'Dat het roken van sigaretten schadelijk kan zijn, is een feit dat langzamerhand wel tot alle consumenten is doorgedrongen. Het is struisvogelpolitiek van de industrie daar nog langer omheen te draaien'. Een jaar later verschijnen er stippen op de pakjes om aan te geven hoeveel nicotine er in de sigaretten zit.
Tabakswet
De echte strijd tegen het roken begon in Nederland echter pas in 1990 voorzichtig op gang te komen. Toen werd via de Tabakswet bepaald dat in gebouwen van de overheid niet meer mocht worden gerookt op plekken die bedoeld waren voor gemeenschappelijk gebruik. Vijf jaar later volgt een verbod op roken in vliegtuigen. Een stap die KLM noopte om een stoppen-met-roken-cursus aan te bieden aan personeel dat verslaafd was.
Vanaf 2004 volgde het andere personenvervoer, zoals taxi's, bussen en treinen. Uiteindelijk werd het zelfs verboden om op het perron, in de open lucht, te roken. Dat kan alleen nog bij speciale rookzuilen.
Ook vanaf 2004 kreeg heel Nederland het recht op een rookvrije werkplek. De overheid maakte lange tijd een uitzondering voor kleine kroegen, maar na een uitspraak van de Hoge Raad in 2014 werd alsnog een algeheel rookverbod ingevoerd voor de horeca. Alleen in goed geventileerde en afgescheiden rookruimtes mag nog een sigaretje worden opgestoken.
Het rookverbod in de horeca krijgt steeds vaker navolging in andere sectoren. Met name plekken waar veel kinderen samenkomen, veranderen in rap tempo in rookvrije zones. In 2020 mag er op geen enkel schoolplein meer gerookt worden. Steeds meer restaurants kiezen ervoor om de sigaret te verbannen van hun terrassen. Sinds deze week dus gevolgd door de pretparken.
Toekomst
Niemand kan in de toekomst kijken, maar de vraag is of het allemaal zal draaien om nog meer verboden. De bank Citigroup bracht een aantal jaren geleden een opvallend advies uit aan de beleggers: de rokersmarkt zal compleet instorten. In België en Nederland heeft de tabaksindustrie volgens de bank nog 35 jaar toekomst. In Frankrijk zou roken vanaf 2118 een zeldzaamheid zijn en in Duitsland pas vanaf 2280. Op dit moment is het echter nog niet zo ver en is er een andere trend zichtbaar: organisaties die er zelf voor kiezen om de sigaret in de ban te doen.
Maatschappij
Volgens de Alliantie Nederland Rookvrij!, een samenwerkingsverband van publieke en private organisaties, is het uiteindelijk de maatschappij zelf die een rookvrije omgeving moet en zal gaan garanderen. ,,Het woord verbod is eigenlijk niet wat wij in gedachten hebben'', stelt woordvoerder Alice Kroeze. ,,Wat we zien is dat verschillende maatschappelijke organisaties, zoals nu de pretparken, zelf besluiten om het roken op hun locatie niet meer toe te staan. Om de kinderen te beschermen. Het komt dus niet meer van de overheid, maar uit de maatschappij zelf. Die beweging is gaande en daar verwachten we nog veel meer van. Steeds meer sportclubs, speeltuinen, pretparken, recreatie-terreinen en terrassen die zelf overgaan tot rookvrij.''
Uiteindelijk willen de mensen in de maatschappij het zelf niet meer
Positief
Kroeze stelt dat het goed is als de motivatie voor een rookvrije omgeving uit de samenleving zelf komt. ,,Steeds meer partijen merken dat het een positieve reactie geeft bij hun klantenkring. Het heet dan geen verbod, maar rookvrij. Met de nadruk op positiviteit, om de klanten te beschermen. De parken die het doen, doen het ook als onderdeel van hun marketingstrategie. Omdat ze weten dat mensen het prettig vinden als kinderen worden beschermd. Wij vinden het ook belangrijk dat organisaties het zelf doen en niet omdat het van hogerhand opgelegd moet worden.''
Die gedachte voert de Alliantie ook door voor het roken in je eigen huis. ,,Wij stimuleren het dat kinderen rookvrij op kunnen groeien. Dus ook thuis. Zien roken, doet roken. In die zin willen wij ouders ook motiveren om hun kinderen een rookvrije toekomst te gunnen. Uiteindelijk willen de mensen in de maatschappij het zelf niet meer. Op deze manier doen we het echt samen.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Vraag mee40
Jullie vragen over mazelen en vaccinaties: lees hier alle antwoorden terug
-
PREMIUMkinderziektes
Meer kinkhoest en een mazelenuitbraak: hoeveel zorgen moeten we ons maken?
Het aantal meldingen van kinkhoest stijgt sinds vorig jaar, en in de regio Eindhoven werd melding gedaan van een mazelenuitbraak. Hoe kan het dat deze ziektes nu een opleving lijken te hebben? En zijn kinkhoest en mazelen hiermee een groter gevaar dan andere kinderziektes? Harald Wychgel van het RIVM: ,,Eerder kwamen de meldingen nog voornamelijk vanuit gebieden met een lage vaccinatiegraad, inmiddels krijgen we meldingen vanuit het hele land.” -
PREMIUMWereldnierendag14
Arts over chronische nierschade: ‘Iemand van 55 jaar met milde schade leeft gemiddeld 7 jaar korter’
Het is vandaag Wereldnierendag. Ongeveer 1,7 miljoen mensen in Nederland hebben chronische nierschade. Een groot deel van hen weet dit niet, zegt nierarts Ron Gansevoort, omdat de nieren geen waarschuwingssignalen geven. Gevaarlijk, want zelfs iemand met lichte nierschade leeft gemiddeld een aantal jaar korter. Hoe ontstaat nierschade, en wat kun je doen om het te voorkomen? -
PREMIUM
Zo’n 900 Nederlanders krijgen jaarlijks diagnose acute leukemie: dit zijn volgens arts mogelijke tekenen
Acute leukemie is een zeldzame, levensbedreigende vorm van bloedkanker. Binnen enkele dagen tot weken kunnen patiënten heel erg ziek worden. Hematoloog Laurens Nieuwenhuizen legt uit hoe acute leukemie ontstaat en waarom nieuwe stamceldonoren onmisbaar zijn om deze ziekte met meer succes te bestrijden. -
Schoonmaaktip
Je huis weer ‘lenteproof’: maak deze fout niet met je vitrage
Weg met de winterdip en hallo schone lei: de voorjaarsschoonmaak staat voor de deur. Met deze praktische tips van schoonmaakexpert Marja Middeldorp wordt jouw huis weer spic en span.
-
PREMIUM
Lieve Debby: ‘Mijn dochter en haar vriendinnen willen door TikTok Ozempic-injecties om af te vallen’
-
-
-
49
Dierenartskosten verschillen enorm per praktijk: 340 euro of 135 euro voor dezelfde behandeling
Dierenartskosten kunnen flink verschillen per praktijk, blijkt uit een steekproef onder dierenartspraktijken. Zo kost een sterilisatie van een poes gemiddeld 172 euro en minimaal 111 euro, maar kan je met een beetje pech een gepeperde rekening van meer dan 240 euro krijgen. -
PREMIUM47
Lieve Debby: ‘Mijn vriend is pornoverslaafd, moet ik stoppen of help ik hem vechten tegen zijn verslaving?’
Debby Gerritsen weet raad als het gaat over de liefde, lust en relaties. Vandaag vraagt E.M, een knappe, zelfverzekerde vrouw van 58, zich af of ze haar nog prille relatie met haar vriend moet beëindigen omdat hij pornoverslaafd is.
-
PREMIUM11
De hele dag een koptelefoon met noise cancelling op, kan dat kwaad?
-
Phishing-alarm, test nu of jouw gegevens circuleren onder criminelen
De recherche heeft 7,3 miljoen e-mailadressen onderschept bij criminelen, die ze gebruikten om mensen digitaal te beroven. Grote kans dat ook jouw e-mailadres hierbij zit. Zeven tips om phishing te herkennen. -
-
PREMIUMVoor jou getest
Van dit merk heb je vast nog nooit gehoord, maar zij maken de lekkerste kant-en-klaarpannenkoeken