De eerste aftastende gesprekken voor een nieuw kabinet zijn in gang gezet. Daar worden een hoop onderwerpen besproken, maar er is ook een opvallende afwezige: de toekomst van de euro.
Afgelopen week gaf VVD-aanvoerder Mark Rutte bijvoorbeeld duidelijk aan waar zijn prioriteiten liggen: koopkrachtverbetering voor Nederlandse burgers, belastinghervorming en de energietransitie.
Het gebrek aan aandacht voor de euro is echter onterecht, zo stellen Arno Wellens en Jort Kelder in het tweede deel van Het Euro Evangelie (deel II), een deze maand verschenen boek dat kritisch de euro analyseert en concludeert dat het misgaat met de munt.
Wellens heeft het boek geschreven, Kelder het voorwoord. Beiden zitten achter de zakelijke website 925.nl.
Halbe Zijlstra pessimistisch over de euro
Opvallend genoeg krijgen de auteurs steun voor hun opvattingen van iemand die naar alle verwachting een belangrijke steunpilaar wordt van een nieuw kabinet: Halbe Zijlstra, de afgelopen kabinetsperiode fractievoorzitter van de VVD (in de formatie-periode heeft Mark Rutte deze rol tijdelijk overgenomen).
In gesprek met Wellens en Kelder gaf Zijlstra volgens de auteurs aan dat "de euro is mislukt" en dat de munt "over een paar jaar waarschijnlijk niet meer bestaat". Zijlstra ontving de auteurs op zijn kamer in het Binnenhof en zei tegen hen:
"De euro is mislukt en zal over een paar jaar waarschijnlijk niet meer bestaan. Maar zolang een meerderheid op het Binnenhof de feiten niet onder ogen wil zien, modderen we voort."
In het online interviewprogramma Café Weltschmerz gaat Arno Wellens uitgebreid in gesprek over zijn pamflet. Spoel door naar de 25ste minuut voor het gedeelte van het gesprek dat specifiek gaat over de quote van Zijlstra.
Euro nog steeds problematisch
Wat zijn 'die feiten' dan?
Wellens betoogt in het Euro Evangelie dat de situatie rond de euro sinds 2012 is verslechterd. "De schulden zijn niet minder geworden, eigenlijk zelfs groter." Dat komt voornamelijk door de ECB, die tientallen miljarden per maand aan schulden bijdrukt.
Bovendien zijn politici nog steeds niet eerlijk over dat de schuld die Griekenland heeft gemaakt en die grotendeels in handen van andere eurolanden is, in feite neerkomt op een gift.
Griekenland ‘leende’ 333 miljard euro van andere overheden en zit volgens de laatste stand met een schuld van 179 procent van het nationaal inkomen. Deze schuld bestaat aflossingsvrije leningen zonder rente, benadrukt Wellens. Volgens Wellens komt dat dus neer op een schenking.
"We hebben de Griekse schulden afgeschreven," aldus Wellens. "We hebben de rente op nul gezet en de terugbetaaldatum naar de volgende eeuw geschoven. In de financiële wereld komt dit neer op afschrijven."
Behalve direct 'uitgeleend' geld aan de Grieken, staat Nederland ook via per verdrag uitgesloten begrotingssteun garant voor zo'n 155 miljard aan schulden van andere landen, naast een vordering van 99,6 miljard op Zuid-Europese banken.
Politici moeten eerlijk zijn
Het activistische pamflet, zoals de auteurs het Euro Evangelie zelf noemen, komt tot de conclusie dat politici eerlijk moeten zijn: Óf vertellen dat de eurolanden naar een Verenigde Staten van Europa gaan waarbij de sterke broeders betalen voor de zwakkeren. Óf de euro opdoeken.
Volgens Wellens is er geen middenweg.
De auteurs hebben hun Euro Evangelie ook in de postvakken van Tweede-Kamerleden gedaan. De reacties daar op waren gemengd. Sommigen, zoals Zijlstra's VVD-collega Pieter Duisenberg, wilden het niet lezen.
[Update]
Reactie van de VVD
Een woordvoerder van de VVD reageert in een mail naar Business Insider:
"Zijlstra heeft inderdaad met Kelder gesproken maar kan zich geen gesprek met Wellens herinneren.
Dat was een informeel gesprek, in 2015 overigens. Ik vind het dan ook bijzonder om dit “citaat” nu te lezen.
Als Zijlstra over de euro spreekt, zegt hij dat als we op deze wijze doorgaan, de euro op termijn onhoudbaar is. Dat is dus wel een nuance anders. Dan doelt hij met “op deze wijze” overigens bijvoorbeeld op het niet handhaven van afspraken met landen die steun krijgen."
